Zintegrowany Raport Roczny
Grupy Kapitałowej LOTOS

Przewidywane kształtowanie się czynników zewnętrznych w 2021 roku

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) przewiduje, że w 2021 roku Produkt Krajowy Brutto na świecie wzrośnie o 5,2%, a więc ścieżka wzrostu powinna być szybka uwzględniając recesję gospodarczą na świecie w 2020 roku wywołaną pandemią COVID-19 (-4,4%). W 2021 roku wysoką dynamikę odnotować mają kraje Azji Wschodniej i Pacyfiku – wzrost na poziomie 6,7% (w tym Chiny 8,2%). Warto przy tym zauważyć, że Chiny jako jedyne duże państwo w 2020 roku odnotowało wzrost gospodarczy na poziomie 2,3%. Szybkim wzrostem powinny charakteryzować się państwa Południowej Azji (przewidywany wzrost PKB o 8,1%, w tym Indie o 8,8%). Według prognoz MFW znacznie niższą dynamikę rozwoju gospodarczego odnotują jednak kraje rozwinięte. Gospodarka amerykańska ma wzrosnąć o 3,1%, państw należących do strefy euro o 5,2%, a Japonii o 2,3%. Porównywalne tempo rozwoju gospodarczego powinno mieć miejsce w Rosji (do 2,8%), a także w państwach Ameryki Południowej, w tym: Brazylii (wzrost o 2,8%), Meksyku (3,5%) i Argentynie (4,9%)(5). Polska, uwzględniając skalę spadków PKB w 2020 roku, będzie należeć do grupy państw najszybciej rozwijających się w UE – przewidywany wzrost znajduje się na poziomie 4,6%. Co ważne, motorem wzrostów w Europie będą przede wszystkim państwa Europy Zachodniej: Hiszpania (7,2%), Portugalia (6,5%) oraz Francja (6,0%). Natomiast w Europie Środkowej prym powinna odegrać Słowacja ze wzrostem na poziomie 6,9%.

(5) World Economic Outlook, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, październik 2020 r.

Prognozowane tempo wzrostu gospodarczego w 2021 roku (w %)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MFW

Organizacje międzynarodowe prognozują, że w 2021 roku zapotrzebowanie na ropę naftową wzrośnie w stosunku do 2020 roku o 6,2%, tj. do poziomu 96,9 mb/d, niemniej nadal nie zostanie osiągnięty poziom sprzed pandemii, a więc z 2019 roku. Wiele agencji podkreśla również, że w kontekście niektórych paliw (m.in. oleju napędowego) szczyt konsumpcji już miał miejsce w 2019 roku (w szczególności w Europie). Niemniej w dalszym ciągu zapotrzebowanie na ropę naftową w najbliższych latach będzie rosło, w tym przede wszystkim w regionie Azji i Pacyfiku (w dalszym ciągu kluczowe znaczenie będzie miała sytuacja gospodarcza Indii i Chin). Wiele państw w 2021 roku zapewne będzie wprowadzać rozwiązania służące odbudowie gospodarki, więc jednocześnie stabilnie powinna rosnąć konsumpcja paliw. Proponowane pakiety stymulacyjne mogą sprawić, że w 2022 roku być może konsumpcja paliw zbliży się do poziomu z 2019 roku.

Pandemia COVID-19 wpłynęła na zmiany także w zakresie wykorzystania innych źródeł energii, w tym węgla. W konsekwencji przewiduje się, że wiele zaproponowanych reform służących odbudowie gospodarek, w szczególności w państwach europejskich, będzie nakierowane na rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE). Kluczowe znacznie w UE zaczyna się przypisywać morskim farmom wiatrowym. W tych uwarunkowaniach zapewne gaz ziemny, który jest w porównaniu do węgla relatywnie przyjaznym dla środowiska źródłem energii będzie stanowić surowiec „przejściowy” w kierunku bardziej zielonej energii. Niemniej w najbliższych latach węgiel nadal będzie stanowić istotne źródło energii.

W odniesieniu do wydobycia ropy naftowej w 2020 roku najważniejszą rolę odgrywały państwa zrzeszone w OPEC+, które w kwietniu podjęły decyzję o zmniejszeniu produkcji w dobie wprowadzonych obostrzeń i spadku konsumpcji paliw oraz cen surowca na giełdach międzynarodowych. Obowiązujące w całym 2020 roku limity produkcyjne sprawiły, że cena ropy naftowej uległa stabilizacji. Niemniej spadek konsumpcji paliw wpłynął także na decyzje niezależnych producentów ropy naftowej w USA. W 2021 roku jest spodziewane „odbicie” produkcji, co będzie uwarunkowane ceną surowca na giełdzie w USA oraz wzrostem liczby aktywnych naftowych urządzeń wiertniczych (ten proces jest kontynuowany od końca 2020 roku). Także w innych państwach, w przypadku stopniowej odbudowy gospodarek, można przewidywać wzrost produkcji, a więc m.in. w Norwegii, Brazylii, Kanadzie. Ważne miejsce dla stabilizacji zarówno produkcji oraz cen będzie miała sytuacja polityczna w państwach Bliskiego Wschodu. Nowa administracja USA pod przewodnictwem Joe Bidena, prezydenta USA, być może powróci do rozmów z Iranem w zakresie programu jądrowego, co przyczyniłoby się do zwiększenia dostępności surowca z tego państwach na rynkach międzynarodowych.

Źródłem podstawowych zagrożeń dla europejskich rafinerii będzie oprócz pandemii COVID-19 (proces zmniejszania restrykcji) jeszcze większa konkurencja ze strony rafinerii z Bliskiego Wschodu, Azji i Pacyfiku (Indie, Chiny) oraz Rosji, w szczególności w okresie wciąż zmniejszonego zapotrzebowania na paliwa. Uwzględniając panujące uwarunkowania rynkowe, wiele rafinerii na kontynencie może zostać zlikwidowanych. Niemniej rozpoczęty na przełomie 2020/2021 proces szczepień może pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie obostrzeń, a więc w konsekwencji na wzrost zapotrzebowania na paliwa.

Wyniki wyszukiwania