Outlook

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) przewiduje, że w 2021 roku Produkt Krajowy Brutto na świecie wzrośnie o 5,2%, a więc ścieżka wzrostu powinna być szybka uwzględniając recesję gospodarczą na świecie w 2020 roku wywołaną pandemią COVID-19 (-4,4%). W 2021 roku wysoką dynamikę odnotować mają kraje Azji Wschodniej i Pacyfiku – wzrost na poziomie 6,7% (w tym Chiny 8,2%). Warto przy tym zauważyć, że Chiny jako jedyne duże państwo w 2020 roku odnotowało wzrost gospodarczy na poziomie 2,3%. Szybkim wzrostem powinny charakteryzować się państwa Południowej Azji (przewidywany wzrost PKB o 8,1%, w tym Indie o 8,8%). Według prognoz MFW znacznie niższą dynamikę rozwoju gospodarczego odnotują jednak kraje rozwinięte. Gospodarka amerykańska ma wzrosnąć o 3,1%, państw należących do strefy euro o 5,2%, a Japonii o 2,3%. Porównywalne tempo rozwoju gospodarczego powinno mieć miejsce w Rosji (do 2,8%), a także w państwach Ameryki Południowej, w tym: Brazylii (wzrost o 2,8%), Meksyku (3,5%) i Argentynie (4,9%)⁽⁵⁾. Polska, uwzględniając skalę spadków PKB w 2020 roku, będzie należeć do grupy państw najszybciej rozwijających się w UE – przewidywany wzrost znajduje się na poziomie 4,6%. Co ważne, motorem wzrostów w Europie będą przede wszystkim państwa Europy Zachodniej: Hiszpania (7,2%), Portugalia (6,5%) oraz Francja (6,0%). Natomiast w Europie Środkowej prym powinna odegrać Słowacja ze wzrostem na poziomie 6,9%.

⁽⁵⁾ World Economic Outlook, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, październik 2020 r.

Prognozowane tempo wzrostu gospodarczego w 2021 roku (w %)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MFW

W odniesieniu do wydobycia ropy naftowej w 2020 roku najważniejszą rolę odgrywały państwa zrzeszone w OPEC+, które w kwietniu podjęły decyzję o zmniejszeniu produkcji w dobie wprowadzonych obostrzeń i spadku konsumpcji paliw oraz cen surowca na giełdach międzynarodowych. Obowiązujące w całym 2020 roku limity produkcyjne sprawiły, że cena ropy naftowej uległa stabilizacji. Niemniej spadek konsumpcji paliw wpłynął także na decyzje niezależnych producentów ropy naftowej w USA. W 2021 roku jest spodziewane „odbicie” produkcji, co będzie uwarunkowane ceną surowca na giełdzie w USA oraz wzrostem liczby aktywnych naftowych urządzeń wiertniczych (ten proces jest kontynuowany od końca 2020 roku). Także w innych państwach, w przypadku stopniowej odbudowy gospodarek, można przewidywać wzrost produkcji, a więc m.in. w Norwegii, Brazylii, Kanadzie. Ważne miejsce dla stabilizacji zarówno produkcji oraz cen będzie miała sytuacja polityczna w państwach Bliskiego Wschodu. Nowa administracja USA pod przewodnictwem Joe Bidena, prezydenta USA, być może powróci do rozmów z Iranem w zakresie programu jądrowego, co przyczyniłoby się do zwiększenia dostępności surowca z tego państwach na rynkach międzynarodowych.

Źródłem podstawowych zagrożeń dla europejskich rafinerii będzie oprócz pandemii COVID-19 (proces zmniejszania restrykcji) jeszcze większa konkurencja ze strony rafinerii z Bliskiego Wschodu, Azji i Pacyfiku (Indie, Chiny) oraz Rosji, w szczególności w okresie wciąż zmniejszonego zapotrzebowania na paliwa. Uwzględniając panujące uwarunkowania rynkowe, wiele rafinerii na kontynencie może zostać zlikwidowanych. Niemniej rozpoczęty na przełomie 2020/2021 proces szczepień może pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie obostrzeń, a więc w konsekwencji na wzrost zapotrzebowania na paliwa.